Veelgestelde vragen Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

Wat is de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023?
De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is een landelijk onderzoek naar de gezondheid en leefstijl van jongeren uit de 2e en 4e klas van het voorgezet onderwijs. Nederlandse gemeenten zijn op basis van de Wet publieke gezondheid (Wpg) verplicht de gezondheidstoestand van de jeugd te monitoren (periodiek verzamelen van gegevens). Deze taak wordt uitgevoerd door alle GGD’en in Nederland in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is een online vragenlijst die in het najaar van 2023 klassikaal op school wordt ingevuld op de pc, tablet of smartphone. Leerlingen ontvangen in de klas een inlogcode en vullen de vragenlijst in; deze inlogcode is voor alle leerlingen van een school hetzelfde. Naast algemene vragen worden vragen gesteld over (psychische) gezondheid en welzijn, thuissituatie, school, leefstijl, relaties, vrije tijd, ervaringen met sociale media, gamen, discriminatie, gokken en veiligheid.

Wat is het doel en het belang van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023?
Het doel van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is het verkrijgen van inzicht in de gezondheid en het welzijn van jongeren. Met de resultaten van het onderzoek wordt landelijk en lokaal beleid ontwikkeld om de gezondheid en leefstijl van jongeren te bevorderen. Een deel van de gezondheids- en/of welzijnsproblemen op latere leeftijd zijn te voorkomen of uit te stellen op jeugdige leeftijd. Hoe meer jongeren meedoen met het onderzoek, hoe nauwkeuriger het beeld dat gemeenten en landelijke overheid krijgen van de jeugd en hoe gerichter er beleid kan worden gemaakt. De resultaten geven daarnaast scholen inzicht in de gezondheid en de leefstijl van hun eigen leerlingen en de factoren die daarop van invloed zijn. Scholen kunnen deze gegevens gebruiken voor hun schoolgezondheidsbeleid. Leerlingen met een goede gezondheid en gezonde leefstijl presteren immers beter op school!

Door wie wordt de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 in Noord-Holland-Noord uitgevoerd?
Het onderzoek in Noord-Holland-Noord wordt uitgevoerd door Team Epidemiologie van GGD Hollands Noorden in samenwerking met de Jeugdgezondheidszorg van GGD Hollands Noorden.

Waarom is het belangrijk dat zoveel mogelijk jongeren meedoen aan de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023?
Via de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 ontstaat een betrouwbaar totaalbeeld van de gezondheid en het welzijn van jongeren in de regio; dit is alleen te verkrijgen als zoveel mogelijk jongeren meedoen aan het onderzoek. Wanneer veel scholen niet meedoen, dan ontbreken gegevens van veel jongeren. Dit kan leiden tot vertekening van de resultaten en hierdoor kunnen de uitkomsten van het onderzoek minder betrouwbaar zijn.

Hoe worden jongeren geïnformeerd over de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023?
Alle leerlingen van de 2^e en 4^e klassen krijgen via school een mail met hierin een brief waarin ze worden geïnformeerd over de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023. Leerlingen doen vrijwillig mee aan het invullen van de vragenlijst.

Hoe worden ouders van jongeren in de 2^e en 4^e klas van het voortgezet onderwijs geïnformeerd over de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023?
Jongeren doen vrijwillig mee aan de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 door het invullen van de online vragenlijst op school. Hierbij worden de volgende toestemmings-procedures gehanteerd: ouders en leerlingen van de 2e en 4e klas krijgen via school een (digitale) brief waarin ze worden geïnformeerd over de gezondheidsmonitor. Onder aan de brief voor de ouders zit een antwoordstrook die zij kunnen invullen als ze geen toestemming geven voor deelname van hun kind aan de gezondheidsmonitor. Deze antwoordstrook moet door de leerling worden ingeleverd op school. Een andere mogelijkheid is dat ouders een e-mail sturen naar de mentor van de leerling en aangeven dat hun kind niet mag deelnemen aan de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023. Leveren de ouders niets in, of mailen zij de mentor niet, dan wordt ervan uitgegaan dat de ouders toestemming geven om hun kind mee te laten doen aan de gezondheidsmonitor. Jongeren kunnen zich tijdens of vlak voor het invullen van de vragenlijst terugtrekken uit het onderzoek. Het is niet mogelijk zich achteraf terug te trekken uit het onderzoek, omdat de gegevens van een individuele deelnemer niet herleidbaar zijn: bij de gegevensverzameling wordt namelijk niet gevraagd naar naam en adresgegevens.

Hoe verloopt het onderzoek?
Tijdens een lesuur op school vult een jongere de online vragenlijst in. Elke school ontvangt een unieke URL (link) waarmee de leerlingen de vragenlijst kunnen vullen. De link is niet aan een persoon gekoppeld, zodat de antwoorden nooit direct zijn te herleiden. In de vragenlijst wordt niet gevraagd naar een naam of adres. Niemand komt te weten welke antwoorden de jongere heeft gegeven, alleen de gemiddelde resultaten van de leerlingen worden in een rapportage teruggekoppeld naar school. Ook in de gemeente-, regio- en landelijke rapporten worden alleen gemiddelde percentages van diverse groepen jongeren weergegeven.

Wat gebeurt er als jongeren naar aanleiding van de vragenlijst vragen hebben of behoefte aan een persoonlijk gesprek?
Via www.jouwggd.nl kunnen jongeren online informatie krijgen over diverse onderwerpen. Via deze landelijke website is het ook mogelijk om anoniem te chatten met een jeugdarts of jeugdverpleegkundige van een GGD. Leerlingen kunnen ook met vragen terecht bij hun mentor of de vertrouwenspersoon op school. Via testjegezondheid@ggdhn.nl kunnen leerlingen aangeven dat zij een persoonlijk gesprek willen met de jeugdverpleegkundige van de GGD van hun school; zij ontvangen dan een uitnodiging voor een persoonlijk gesprek. Tenslotte ontvangen leerlingen via school een infoblad waarop staat uitgelegd waar zij online terecht kunnen met hun vragen.

Waarom worden er zoveel vragen gesteld in de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023?
In de vragenlijst staan vragen over gezondheid en welzijn, bewegen en sport, school, leefstijl, ervaringen met sociale media, gamen, alcohol, roken en middelengebruik etc. Er zijn namelijk vele factoren van invloed op gezondheid en welzijn. Door deze informatie kan worden gekeken welke gezondheidsproblemen, risicofactoren of risicogroepen extra aandacht nodig hebben.

Vullen alle jongeren dezelfde vragenlijst in?
Alle GGD’en werken dit jaar samen met het Trimbos-instituut dat in dezelfde periode landelijk en internationaal onderzoek doet onder jongeren. De vragenlijst van het Trimbos-instituut gaat over dezelfde onderwerpen als de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 van de GGD, maar er is meer aandacht voor eventueel gebruik van alcohol, tabak, cannabis en andere middelen. Per klas kunnen één of twee leerlingen op basis van toeval de online vragenlijst van het Trimbos-instituut krijgen in plaats van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 van de GGD. In de klas merken jongeren hier weinig van omdat de vragenlijsten qua inhoud en lengte op elkaar lijken.

Kan ik de vragenlijst van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 inzien?
Een exemplaar van de vragenlijst in pdf-formaat is op te vragen via epi@ggdhn.nl. De online vragenlijst maakt echter gebruik van de mogelijkheid om een vragenlijst ‘op maat’ aan jongeren voor te leggen. Dit betekent dat niet elke jongere dezelfde vragen moet invullen. Bijvoorbeeld: een jongere die aangeeft geen alcohol te gebruiken krijgt geen vervolgvragen over de hoeveelheid alcohol die hij/zij drinkt.

Hoe wordt er omgegaan met de gegevens en privacy van de jongeren?
De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 voldoet aan de eisen van de AVG wet- en regelgeving (Algemene Verordening Gegevensbescherming); meer informatie hierover, zie de privacyverklaring.

In dit onderzoek worden voldoende maatregelen genomen om gegevens te beveiligen tegen verlies en tegen enige vorm van onrechtmatigheid. Bijvoorbeeld door het gebruik van een beveiligde website waar de jongeren de vragenlijst invullen.

De privacy van jongeren is gewaarborgd. Zij vullen de vragenlijst in via een algemene link; deze link is uniek voor elke school, zodat duidelijk is op welke school de vragenlijst is ingevuld. In de vragenlijst wordt niet gevraagd naar een naam. De GGD vraagt wél de (viercijferige)  postcode en de 1^e letter van de postcode, omdat de GGD de gegevens op wijk- en gemeenteniveau wil analyseren.

De antwoorden van de jongeren worden strikt vertrouwelijk behandeld en verwerkt. Uit de te publiceren resultaten is niet af te leiden van wie de antwoorden afkomstig zijn. Alleen medewerkers van GGD Hollands Noorden die betrokken zijn bij de uitvoering van het onderzoek hebben toegang tot de onderzoeksgegevens. Medewerkers van de GGD zijn verplicht zich te houden aan alle geldende wet- en regelgeving omtrent privacy en aan het privacyreglement van de GGD.

Worden de onderzoeksgegevens verstrekt aan andere instellingen of organisaties?
De onderzoeksgegevens kunnen in het kader van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 worden verstrekt aan het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en bewerkt ten bate van landelijke onderzoeksdoeleinden. Het RIVM is het onderzoeksinsti­tuut van de overheid op het gebied van volksgezondheid en milieu. Tussen GGD’en en het RIVM zijn landelijk afspraken gemaakt over het gebruik van deze gegevens; dit is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst en een bijbehorend gebruikersreglement. Meer informatie in de privacyverklaring. Een registratiecommissie beoordeelt aanvragen van andere geïnteresseerden die (wetenschappelijk) onderzoek willen uitvoeren met (een deel van) de landelijke data. Op verzoek kan de GGD gegevens verstrekken aan derden voor secundair gebruik. De GGD houdt zich aan de hiervoor vastgestelde wetgeving en interne afspraken. De GGD verstrekt geen onderzoeksgegevens aan commerciële bureaus, verzekeringsbedrijven e.d.

Wanneer zijn de resultaten bekend?
De resultaten per gemeente, regio en landelijk zijn medio 2024 bekend en zijn openbaar. De resultaten per school zijn in de eerste helft van 2024 bekend en worden naar de scholen gestuurd. De scholen zijn eigenaar van deze schoolrapporten; zij bepalen wie de rapporten mag inzien en of deze openbaar worden gemaakt.

Waar kan ik de resultaten vinden?
De schoolrapporten worden in de eerste helft van 2024 naar de scholen gestuurd; deze rapporten zijn niet openbaar (zie hierboven). De resultaten per gemeente, regio en landelijk worden medio 2024 openbaar gemaakt en onder andere gepubliceerd op de gezondheidsatlas van GGD Hollands Noorden: www.gezondnhn.nl

Wat gebeurt er met de resultaten?
De resultaten van het onderzoek worden door de GGD en alle gemeenten in de regio gebruikt om plannen en beleid af te stemmen op nieuwe informatie over gezondheidsproblemen, risicogroepen en de behoeften van inwoners in de regio. Door de resultaten te vergelijken met de resultaten van eerdere Gezondheidsmonitors in de regio kunnen veranderingen in de gezondheidssituatie worden gesignaleerd. Daarnaast wordt er gekeken of bepaalde gezondheidsproblemen hier meer of minder voorkomen dan in de rest van Nederland. De scholen kunnen de resultaten gebruiken voor hun schoolgezondheidsbeleid.

Waar kan ik terecht voor meer informatie?
Voor meer informatie over de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 of vragen kun je contact opnemen met team epidemiologie van GGD Hollands Noorden via: epi@ggdhn.nl.